Kentte 1910’lu yıllardan beri üretimi yapılan tarhun, 2019’dan itibaren Tarım ve Orman Vilayet Müdürlüğünce desteklenmeye başlandı.

Çoklukla yemeklere baharat olarak katılan tarhun, kentteki birtakım firmaların teşebbüsü sonrası lokum, macun ve dondurmada aroma gayeli kullanılıyor. Girişimcilerin tarhun otundan sabun üretimi de yapmasıyla bitkinin ekim alanı genişledi.

Bugünlerde hasadına başlanan, kurak ve soğuk havaya sağlam bitki, üreticinin de yüzünü güldürüyor. Erken saatlerde tarhun bahçelerine giren ve hasadı imece tarzıyla gerçekleştiren üreticiler, topladıkları bitkileri kurutmak için meskenlerin çatı katlarını kullanıyor.

Kentte yaklaşık 150 dekar alanda ekimi yapılan bitkinin kilogramı toptan 150-200 lira, perakende ise 250-300 liradan satılıyor.

Vilayet Tarım ve Orman Müdürü Selami Ersen, AA muhabirine, kentte hububat, bakliyat ve zerzevatın yanında gelir getirici farklı eserlerin de tarımının yapıldığını, bunların ortasında tarhunun da bulunduğunu tabir etti.

Bayburt’un, anavatanı Sibirya olan tarhun ile kentin Rus işgaline uğradığı yıllarda tanıştığını belirten Ersen, “Tarhun tıbbi aromatik bitkiler sınıfında kıymetlendirilmektedir. Vilayetimizde bilhassa 1918’de Ruslar vilayetimizi terk ettiğinde birkaç fide bırakıp gitmiş. Bayburt halkı da bunu benimseyerek o vakitten bugüne ekimini sürdürmüştür.” dedi.

Ersen, tarhunun birtakım ülkelerde ilaç endüstrisinde kullanıldığını, kentte ise yemeklere lezzet katmak emeliyle vatandaşlar tarafından tüketildiğini aktararak, “2019 yılında başlattığımız bir projeyle ilçelerimizde ve Bayburt merkezde tarhun üretiminin geliştirilmesi için çalışma yaptık. 2019’da yaklaşık 250 bin fide, 2020’de 450 bin fide ile üreticilerimize takviye verdik. Nasip olursa bu sene tekrar 250 bin fideyle çiftçilerimize katkıda bulunacağız.” tabirlerini kullandı.

“Pazar sorununu ortadan kaldırdık”

Kentte tarhun üretimini yaygınlaştırırken pazar sorununu de ortadan kaldırdıklarını vurgulayan Ersen, “Dolayısıyla çiftçimiz ürettiğinin pazar kahrını yaşamayacak. 2021’den itibaren kurulan bayan kooperatifleri, özel müteşebbislerle bunun yalnızca börek ve çorbadan çok lokum, çay, dondurma, macun üzere eserlerde kullanılmasına yönelik çalışmalar da devam ediyor. Tarhun otunun kullanım alanını genişleterek halkımızın beğenisine sunduk. Baharat olarak da özel armağan paketleri içinde satışa sunuluyor.” diye konuştu.

Tarhun üreticisinin kuraklık, soğuk, ve pazar tarafından riske girmediğini anımsatan Ersen, şöyle devam etti: 

“Tarhun bitkisi hem kurak, hem soğuğa dayanabiliyor. Bayburt’un ikliminde bunların ikisini de görebiliyoruz. Bayburt’ta üretimi yapılabilme riski olmayan bir bitki. Yüksek rakımda soğukta ve kurakta yetişebiliyor. Soğuğu gördükçe kalitesi artıyor. Aroması artıyor. O yüzden çiftçinin de bu bahiste bir risk almıyor. Pazar sorunu de olmadığı için şu anda çiftçi, bilhassa fide konusunda talebi karşılamada zorlanıyor. Alıcı da üretici de mutlu.”

Aydıntepe ilçesinde konut hanımı Sevil Okumuş da devletin tarhun otu ekimi için fide dayanağında bulunduğunu duyunca çabucak müracaat yaptığını söyledi.

“Ekonomimize çok hoş katkı sağladık”

Yıllarca boş kalan yaklaşık 3 dönümlük atıl yere 2 yıl evvel tarhun fidesi ektiğini söz eden Okumuş, “Hem konut iktisadına katkım olsun hem de sıhhat açısından çok kıymetli bir bitki olduğunu bildiğim için insanlara yararlı olmak ismine üretmeye başladım. İki yıldır üretim yapıyorum ve nitekim ekonomimize çok hoş katkı sağladık.” dedi.

Bitkinin bakım ve hasadının zahmetli olduğunu lisana getiren Okumuş, “Tamamen bedenen çalışarak ekiyoruz. Bakımını yapıyoruz. Aşikâr bir boya geldiği vakit makaslarımızla hasat ediyoruz. Daha sonra kurutmaya alıp ufalattıktan sonra paketleyip satışa sunuyoruz.” diye konuştu.

Tarhunlu dondurma talep gördü

Kentte 1972’den beri yöreye has meyveleri kullanarak dondurma üretimi yapan Durucan Çakmak da geçen yıl tarhunlu dondurmayı denediklerini belirtti. 

Ağır taleple karşılaştıklarına işaret eden Çakmak, “Ayrıca içerisine nane kattık, yaz aylarında limonla birleşip ferahlatsın istedik. Farklı bir tat oldu. Beğendirdik, benimsettik. Vakitle üretim kapasitemizi genişleteceğiz.” tabirini kullandı.