Milliyet Müellifi Cem Kılıç’ın ilgili yazısı şöyle; 2021 yılı için bekar bir çalışana ödenen aylık minimum geçim indirimi meblağı 268.31 TL iken, evli ve eşi çalışmayan bir çalışana 321.98 TL olarak ödeniyor. Evli ve eşi çalışmayan bir çocuk sahibi çalışana 362.22 TL, beş çocuk sahibine ise 456.13 TL’ye kadar değişen meblağlarda ödeme yapılıyor.

Taban geçim indirimi (AGİ), çalışanın kendisiyle birlikte bakmakla yükümlü olduğu şahıslar için verilen vergi indirimidir. 2007 yılından bu yana çalışanlara devlet ismine patron tarafından ödenen AGİ, gelir vergisinden düşülüyor.

Geçtiğimiz yıllarda olduğu üzere, net fiyatları gelir vergisi tarifesi nedeniyle 2021 yılı ocak ayına ait ödenen net fiyatın altında kalan ve yalnızca kendisi için taban geçim indirimi hesaplanan minimum fiyatlı çalışanlara bu yıl da ek AGİ ödemesi yapılacaktır. Bugünkü yazımda minimum geçim indirimine ve ek AGİ ödemesine ait ayrıntıları ele almaya çalışacağım.

AGİ fiyatı hesaplaması, taban fiyat üzerinden yapılıyor. Münasebetiyle, taban fiyat her yıl yükseldikçe AGİ fiyatı da yükselir. AGİ’nin çalışana hak kazandığı aydaki fiyatı ile birlikte nakden ödenmesi gerekir. Bununla birlikte, bilhassa uygar durum yahut çocuk sahibi olma ya da çocuk sayısındaki değişikliklere nazaran AGİ meblağı da değişeceğinden, çalışanın kelam konusu değişiklik hakkında ‘Aile Bildirim Formu’ ile patrona bilgi vermesi gerekir.

Kimler yararlanır?

AGİ uygulamasından fiyatları gerçek adapta vergilendirilen gerçek bireyler, fiyat gelirlerini yıllık beyanname ile bildirenler, fiyatlı ve maaşlı çalışan ve kelam konusu geliri vergilendirilen tüm çalışanlar yararlanabilir.

Çalışana ödenecek AGİ fiyatı, uygar duruma, çocuk sahibi olup olmamaya ve çocuk sayısına nazaran farklılaşır. AGİ kapsamında ilgili yılda geçerli olan taban fiyatın yıllık brüt fiyatına; – Mükellefin, yani çalışanın kendisi için yüzde 50’si, – Çalışmayan ve rastgele bir geliri olmayan eşi için yüzde 10’u, – Çocukların her biri için farklı ayrı olmak üzere; Birinci iki çocuk için yüzde 7.5’i, Üçüncü çocuk için yüzde 10’u, Öbür çocuklar için yüzde 5’i olmak üzere hesaplanan indirim oranları uygulanır.

Nasıl hesaplanır?

Bu hesaplamaya nazaran matrahın gelir vergisi tarifesinin birinci dilimine karşılık gelen oranla, yani yüzde 15 ile çarpımı ile bulunan fiyatın 12’ye bölünmesi sonucu her aya ait meblağ AGİ’dir.

Bu manada, örneğin 2021 yılı için bekar bir çalışana ödenen aylık AGİ meblağı 268.31 TL iken, evli ve eşi çalışmayan bir çalışana 321.98 TL ödeniyor. Şayet evli ve eşi çalışmayan çalışanın bir de çocuğu olmuşsa çocuk sayısına nazaran 362.22 TL’den (bir çocuk sahibi) 456.13 TL’ye (beş çocuk sahibi) kadar değişen meblağlarda ödeme yapılıyor.

Eşler çalışıyorsa

Eşlerin her ikisinin de fiyatlı çalışması halinde çocuklar yalnızca toplumsal güvenlik istikametinden tabi oldukları eşin bildirimine dahil edilir.  Çalışan tarafından bakılan 18 yaşını yahut eğitime devam edenler için 25 yaşını doldurmamış çocuklar için AGİ alınıyor.

Ek AGİ uygulaması

301 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği’nin 13. unsurunda yer alan düzenlemeye nazaran; net fiyatları gelir vergisi tarifesi nedeniyle 2021 yılı ocak ayına ait ödenen net fiyatın altında kalan taban fiyatlı çalışanlara (sadece kendisi için minimum geçim indirimi hesaplananlar) ek AGİ verilecek.

Buna nazaran, tarife nedeniyle ortaya çıkan meblağ kaybının yaşandığı aylara ait olarak aylık hesaplanan fark meblağ (net fiyat ile net fiyatın altında kalan fiyat ortasındaki fark), ücretlinin taban geçim indirimine ayrıyeten ek edilecek.

Burada ‘net ücret’ olarak tabir edilen fiyat, yasal kesintiler sonrasındaki fiyat fiyatına minimum geçim indiriminin eği sonucu oluşan fiyattır. Örneğin, taban fiyatla çalışan bekar bir işçinin 2021 yılı ocak ayında minimum geçim indirimi dâhil net fiyatının 2.825,90 TL olduğunu varsayalım. Bu çalışanın ikinci gelir vergisi dilimine geçiş yapması sebebiyle;

– 2021 yılı ağustos ayı net fiyatı 2.809,55 TL’ye, – Eylül, ekim, kasım ve aralık ayı net fiyatı ise 2.673,86 TL’ye düşmektedir. Kelam konusu çalışanın, ağustotan itibaren eline geçen net fiyatı, ocakta eline geçen fiyatın (2.825,90 TL’nin) altında kalmaktadır. Bu sebeple, çalışana; – Ağustos ayı için 16.35 TL (2.825,90 -2.809,55), – Eylül, ekim, kasım ve aralık ayları için ise 152.04 TL (2.825,90 – 2.673,86) ek AGİ ödenmesi gerekir.