Akgül, TİSVA 2020 İsraf Raporu’na ait AA muhabirine yaptığı açıklamada, Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü (FAO) raporuna nazaran, her yıl yaklaşık 1 trilyon dolarlık besinin tüketicilere şimdi ulaşmadan kaybedildiğini söyledi.

Dünya genelinde ziraî kayıplar dahil çöpe giden ve israf olan besin ölçüsünün yıllık 1,3 milyar ton olduğunu aktaran Akgül, “Bu ölçü, tüm Sahraaltı Afrika bölgesinde üretilen yiyecek ölçüsüne denktir. Birebir vakitte dünyada her gün 8 bireyden biri aç uyumakta ve 20 binden fazla çocuk açlık ve yetersiz beslenmeden hayatını kaybetmektedir. Günümüzde global ölçekte kaybedilen yahut israf edilen yiyeceklerin sadece dörtte biri kurtarılabilse dünyadaki 821 milyon aç insan doyurulabilecektir.” tabirlerini kullandı.

“Küresel besin kayıp ve israfının 1 trilyon dolar olduğu iddia edilmekte”

Prof. Dr. Aziz Akgül, besin kayıplarının, toplumsal ve ekonomik direkt tesirleri kadar doğal kaynakların şiddetli biçimde tükenmesine ve olumsuz çevresel tesire de yol açtığını vurgulayarak, şunları kaydetti:

“2050 yılında yaklaşık olarak beslenecek 9,1 milyar insanın olacağı hesaplanmaktadır. Bu sebeple global besin üretiminin artırılması ve adil dağılımının sağlanması konusu, üzerinde uzlaşılan global bir sıkıntıdır. Bununla birlikte besin üretiminin artırılması toprağın verimliliği, erozyon, pak su kaynakları ve biyoçeşitlilik üzerinde olumsuz tesirlere yol açabilmektedir.

Gelişmekte olan ülkelerdeki besin kayıplarının yüzde 95’i, besin tedarik zincirinin erken basamaklarında istenmeden oluşan kayıplardır. Gelişmekte olan ekonomiler ve bu ülkelerde yaşayanlar, çok büyük oranda tarıma ve canlı hayvana bağımlıdır. Dünya Bankası’na nazaran de gelişmekte olan ülkelerde besin bölümünün GSMH’ye katkısı yüzde 30’a kadar çıkabilmektedir. Güney Asya’da, Afrika’da ve Doğu Asya’da, nüfusun yüzde 70’e varan oranları kırsal kesimde yaşamaktadır. Mali açıdan söz edilirse, global besin kayıp ve israfının 1 trilyon dolar olduğu kestirim edilmektedir ve bu ölçünün üçte biri gelişmekte olan ülkelerde kaybedilmektedir.”

“İnsanlık koronavirüse karşı gösterdiği hassasiyeti açlık için de göstermek zorunda”

TİSVA Mütevelli Heyeti Lideri Prof. Dr. Akgül, kuruluşların koronavirüs global salgınının, iklim değişikliği konusunun besin güvenliği için ne kadar kıymetli olduğunun yalnızca bir habercisi olduğuna ait ikazlarda bulunduğunu aktardı.

Akgül, devamla şu değerlendirmelerde bulundu: “2020, kaydedilen en sıcak yıllardan biri olmuştur. Afrikalı çiftçiler, güçlü iklim kurallarında ekinlerini yok eden ziyanlı böceklerdeki artışla karşı karşıya kalmışlardır. Kaliforniya’daki orman yangınlarından ve Etiyopya’daki çekirge hücumlarından, İtalya’da ve Myanmar’daki karantina kararları yüzünden artan işsizlik, iklim değişikliği ve koronavirüs salgını 2020 yılında milyonları açlığa sürükleyerek besin üretiminde aksaklıklara yol açmıştır. Kimi global vakıf yetkilileri tarafından verilen demeçlerde, hem koronavirüs salgını hem de sıkıntı hava koşulları, dünyanın birçok yerinde çatışmaları ve yoksullukla ilişkili kırılgan kuralları kötüleştirdiği için durumun önümüzdeki yıl daha da berbata gidebileceğinden korkulduğu kaydedilmiştir. Dünyada her gün yaklaşık 27 bin kişi açlıktan ölüyor. İnsanlık, koronavirüs global salgınına karşı gösterdiği hassasiyeti açlık için de göstermek zorunda ve merhametli olmalıyız.”

Besin israfında saklama ve kullanımın değeri

Prof. Dr. Aziz Akgül, açlık ve yoksullukla uğraşın en değerli cephesinin “israfla çaba cephesi” olduğunu belirterek, “Türkiye’de her yıl 26 milyon ton besin israf ediliyor. Dünya genelinde de 1,3 milyar ton besin israf ediliyor ve dünya genelinde 840 milyon kişi açlık hududunda yaşıyor. Dünya koronavirüs global salgınıyla savaşırken, besin güvensizliği 2 milyardan fazla insanı etkilemekte, yaklaşık 690 milyon insan açlığa sürüklenmektedir. Koronavirüs salgını yüzünden bu sayıya 132 milyon insanın da dahil olduğu iddia edilmektedir. FAO yetkililerine nazaran, gelecekteki besin sistemlerimizin, doğal kaynakları ve biyoçeşitliliği koruyup iklim değişikliği üzere zorluklarla gayret ederken, herkes için uygun fiyatlı ve sağlıklı yeme biçimleri sağlaması gerekmektedir.” formunda konuştu.

Besin israfında saklama ve kullanımın kıymetine dikkati çeken Akgül, şunları kaydetti:

“İhtiyaçtan fazla besin eseri alınmamalı, besin eserleri kesinlikle uygun saklanmalı, uzun vadeli saklama amaçlanıyorsa derin dondurucu ve poşet kullanılmalıdır. Ekmek dilimlenerek tüketilmeli, kuruyan ekmekler israf edilmemeli, içinde az ölçüde su kaynayan tencerenin üzerine yerleştirilen süzgeç üstüne konularak tüketilmeli, bayatlayan ekmekler galeta unu yahut kurutulmuş ekmek içi halinde çeşitli yemek, pasta ve tatlı üretiminde kullanılmalıdır. Toplu tüketim yerleri olan hastane, yatılı okul, askeri birlik ve öğrenci yemekhanelerinde ekmek israfı tedbire planları oluşturulması ve hayata geçirilmesi, üretimin talebe nazaran planlanması, raf ömrü uzun, kaliteli ekmek üretilmesi, ekmeklerin fırında yahut satış yerinde uygun şartlarda saklanması sağlanmalıdır. Toplu yemek tüketim yerlerinde ekmeğin dilimlenmiş yahut küçük yuvarlak ekmek olarak verilmesi, self servis tezgahlarında ekmeğin baş tarafta değil, yemeklerden sonra yer alması sağlanmalıdır.”